اعدام ناقض شأن و کرامت انسانی است – دکتر حسام فیروزی

طبق مطالعات انجام گرفته اعدام نه تنها تاثیری در پیشگیری از جرم و جنایت ندارد بلکه ناقض کرامت، حقوق و شأن انسانی است و سطح خشونت را به میزان قابل توجهی در جامعه بالا می برد.
شأن و کرامت انسان، جان را برتر از هر عقیده و قانونی قرار میدهد.
رفتار هر انسانی حاصل ترکیب و برخورد میلیاردها پارامتر غیر قابل اندازه گیری است و قضاوت مستلزم اشراف بر تک تک این پارامتر هاست . در حالی که ما چنین اشراف و دسترسی به این اطلاعات نداریم .
از عواملی که در یک ایجاد رفتار دخالت دارند میتوان از ترکیبات ژن و هورمون تا شیوه تربیتی و محیط و… نام برد.
آنچه ما قادریم از رفتار انسان ببینیم شاید یک فریم از یک فیلم دو ساعته است و هیچ کس قادر نیست بر اساس اطلاعاتی اندک، حکم بر گرفتن جان انسانی صادر کند.
از زاویه ای دیگر میتوان رفتار انسان را یک علامت تلقی کرد و تصحیح علامت نمی‌تواند عوامل اساسی که در ایجاد آن نقش داشته اند را از بین ببرد، درست همانگونه که پایین اوردن عقربه دمای آب خودرو با انگشت، دمای موتور را کاهش نمی‌دهد.
جرم نیزحاصل برخورد بی‌نهایت اتفاق است که بخش عمده ی عوامل دخیل در آن از چشم ما پنهان هستند.
البته این زاویه نگاه به رفتار انسان بدین معنا نیست که مسولیت انتخاب رفتار را از شانه های خود بر زمین بگذاریم چرا که انسان تنها موجود مختار کره زمین است و این اختیار ، حق انتخابی به او میدهد که مسؤل آن است.
اصولاً هدف از مجازات جلوگیری از تکرار آن است و انتخاب مجازات باید با سه چیز در تضاد نباشد ؛ اول با هدف، دوم متناسب بودن با جرم و سوم حفظ شأن و کرامت انسانی. در حالی که مجازات اعدام تقریبا با هر سه اینها در تضاد است.
اگر تنها چیز مقدس در بین انسانها «جان آدمی» در نظر گرفته شود و حرمت جان انسان پاس داشته شود، شاید کمتر شاهد کشتار انسانها، آنهم به دلیل تفاوت هایشان باشیم.

دکتر حسام فیروزی
خرداد ۱۳۹۷ خورشیدی
تهران